Mooie resultaten van het beheer in het Turnhouts Vennengebied.
Op Klein Engeland in het Turnhouts Vennengebied zijn de laatste maanden heel wat bomen geveld. Vaak reageren mensen vol onbegrip wanneer bomen gekapt worden in een natuurgebied. Dat is begrijpelijk omdat men vaak niet juist weet welke doelen worden beoogd en er alleen chaos is te zien.
Kappen is soms een noodzakelijk kwaad.
Nochtans kunnen kappingen een goede maatregel zijn om meer leven te krijgen in het bos. De gekapte bomen zijn Amerikaanse eiken. Die worden gerooid omdat ze door hun uiterst zure bladeren en door de massale verjonging het natuurlijke evenwicht verstoren. Doordat het geen inheemse soort is, zijn er slechts weinig insecten en ander klein grut die zich thuis voelen op Amerikaanse eik. Door de kappingen, waarbij inheemse bomen gespaard worden, ontstaat er een open bos met open plekken, waar veel licht de bodem kan bereiken. Daarin voelen veel dieren zich in hun sas. Zowel dieren als planten hebben veel licht en zon nodig, net als mensen. In kunstmatig dicht aangeplante bossen is er zeer weinig leven op de bodem en in onderetage van het bos.
Resultaten reeds merkbaar.
De bomen van Klein Engeland zijn nog niet goed en wel opgeruimd, en de resultaten zijn al verbazend. Verschillende rode lijstsoorten hebben zich na de kappingen al gevestigd in het open tot half-open parklandschap. Rode lijsten zijn lijsten waarop per land de in hun voortbestaan bedreigde dier- en plantensoorten staan.
Zo werd het bont dikkopje, een prachtig vlindertje, al waargenomen (rode lijstcategorie: “kwetsbaar”), maar ook verschillende broedvogels: boomleeuwerik (rode lijst: “kwetsbaar”), boompieper (“bedreigd”), wielewaal (“bedreigd”), gekraagde roodstaart (“kwetsbaar”) en koekoek (“achteruitgaand”). Niet op de rode lijst, maar in de Turnhoutse Kempen tamelijk zeldzaam, zijn de grauwe vliegenvanger en de appelvink. Wonderbaar, de veerkracht van de natuur. Vorig jaar was dit nog een donkere levenloze aanplant van exoten.
De aandachtige wandelaar heeft misschien opgemerkt dat hier en daar Amerikaanse eiken gespaard worden. Die bomen moeten nader onderzocht worden, omdat ze in hun holtes mogelijk vleermuizen huisvesten. Als een kolonieboom gevonden wordt, wordt die natuurlijk gespaard.
Vleermuizen zijn wettelijk beschermd en verschillende soorten staan op de rode lijst. Om niets aan het toeval over te laten, wordt er samengewerkt met een aantal vleermuisspecialisten. Het grote aantal waarnemingen wijst er alvast op dat ook de vleermuizen zich in hun sas voelen in het meer open landschap, dat geschikt is om voedsel te zoeken.
Dit zijn nog enkel de allereerste resultaten. Eenmaal de bomen opgeruimd zal ook de vegetatie terug floreren. Op de terreinen die enkele jaren geleden gekapt werden vinden we naast de klassieke struikheide en dopheide ook al massaal kleine zonnedauw (een vleesetend plantje), moeraswolfsklauw (een overblijfsel uit de oertijd), en andere bijzonderheden. Door de sterke jarenlange verzuring zijn sommige soorten zoals klokjesgentiaan nog niet teruggekeerd. Enkel door bekalking zal de voor veel planten giftige verzuring, afkomstig van Amerikaanse eik, kunnen geneutraliseerd worden .
De natuurwaarnemingen in het Turnhouts Vennengebied kan je dagelijks bekijken op de volgende link: http://waarnemingen.be/gebied/view/24518. De goede resultaten van het beheer zullen hopelijk zorgen voor meer begrip bij het publiek. De fundamenten zijn gelegd van het huis maar
het huis is nog lang niet klaar. Geef de natuur nog enkele jaren tijd en je zal verbaasd zijn over de herwonnen rijkdom. Het gebied wordt goed toegankelijk gemaakt, zodat iedereen van het moois kan genieten. Momenteel is er wel nog hinder van de werken.
