De verkiezingskoorts is in de Verenigde Staten al enige tijd goed voelbaar, maar hier in de Stille Kempen – of zeg maar Ravels, Den Eel, Weelde, de Statie en Poppel – lijkt de stilte rondom de gemeenteraadsverkiezingen haast oorverdovend.
Toch zou de opkomst dit jaar wel eens historisch laag kunnen zijn. Voor het eerst in de geschiedenis van ons land is er namelijk géén opkomstplicht meer.
Vanaf de lokale en provinciale verkiezingen in 2024 vervalt de opkomstplicht en wordt deze vervangen door stemrecht. Dit betekent dat burgers in Vlaanderen niet langer verplicht zijn om hun stem uit te brengen voor de gemeenteraad en provincieraad. Volmachtstemmen wordt eveneens aangepast, wat waarschijnlijk voor nog meer verwarring zal zorgen onder de kiezers. Voor de gemeenteraadsverkiezingen geldt echter nog steeds een minimumleeftijd van 18 jaar, terwijl deze bij de Vlaamse en federale verkiezingen is verlaagd naar 16 jaar.
Rechtstreeks verkozen burgemeesters
Een andere belangrijke verandering is dat burgemeesters vanaf 2024 rechtstreeks worden verkozen. De kandidaat met het hoogste aantal naamstemmen op de grootste lijst krijgt het initiatiefrecht en 14 dagen de tijd om een meerderheid te vormen. Lukt dat, dan wordt deze persoon burgemeester. Dit nieuwe systeem kan het politieke landschap lokaal flink opschudden.
Ondanks deze ingrijpende veranderingen is er tot nu toe weinig officiële informatie beschikbaar over de komende verkiezingen. Voor velen zijn juist deze verkiezingen van groot belang, omdat de kiezer lokaal dichter bij zijn bestuur staat.
De politieke spanning in Ravels neemt intern toe sinds huidig burgemeester Walter Luyten eind juni aankondigde dat hij stopt en niet meer op de lijst zal staan. Dit nieuws heeft de geruchtenmolen flink aangezwengeld. Nic Andriessen, die tijdens de vorige verkiezingen veel voorkeurstemmen kreeg, wordt door sommigen naar voren geschoven als mogelijke opvolger. Maar ook hier blijven er vraagtekens. Naast Walter Luyten zouden er enkele andere cd&v kopstukken de politiek vaarwel zeggen, maar ook hier zou de opvolging al verzekerd zijn om de lege stoelen/zetels in te vullen.
Groen Ravels was de eerste die kleur durfde bekennen met hun gloednieuwe lijst die eind vorige week publiek werd. Wat wel opviel waren de reacties op sociale media die laat ons voorzichtig blijven en het houden op weinig respectvol tegenover mensen die hun nek uitsteken om voor hun overtuiging uit te komen. Nochtans is dat een peiler van onze democratie, maar op de sociale media mag je mening blijkbaar wat steviger worden verkondigd.
cd&v zal eind deze week haar lijst bekendmaken, daarvan zullen we op uitnodiging een uitgebreide reportage brengen.
Ook bij N-VA blijft het opmerkelijk rustig. Sinds de vorige verkiezingen is er weinig veranderd op hun website, en ook op sociale media blijft de partij vrijwel onzichtbaar. Wel is Kurt Blockx eerder deze maand naar voren geschoven als de nieuwe voorzitter van N-VA, maar verder blijft het stil.
Eerder deze week kwam ons nog een bijzonder document onder ogen van een persoon die een poging ondernam om een nieuwe partij op te richten. Er zijn uiteindelijk slechts 50 stemmen nodig om dit te bewerkstelligen. Het pamflet zag er eerlijk gezegd redelijk amateuristisch uit maar dat is bijzaak. Als de initiatiefnemer 50 sympathisanten bij elkaar kan harken kan hij starten met zijn partij.
De vraag is nu of de politieke partijen op tijd in actie komen om nog onbesliste kiezers te overtuigen. Het lijkt er steeds meer op dat de tijd gaat dringten.
Afschaffing opkomstplicht
De afschaffing van de stemplicht bij gemeenteraadsverkiezingen in Vlaanderen betekent dat burgers nu zelf kunnen kiezen of ze hun stem willen uitbrengen. Hoewel stemmen niet langer verplicht is, zijn er tal van redenen waarom het nog steeds belangrijk is om te gaan stemmen om de democratie te vrijwaren. Hier zijn tien argumenten:
- Versterking van de democratie: Door te stemmen, draag je bij aan het versterken van de democratie. Hoe meer mensen stemmen, hoe representatiever het resultaat is voor de hele gemeenschap.
- Burgerschap en verantwoordelijkheid: Stemmen is een manier om je verantwoordelijkheid als burger op te nemen. Je hebt de kans om bij te dragen aan de beslissingen die je gemeente beïnvloeden.
- Invloed op lokaal beleid: Gemeenteraadsverkiezingen bepalen wie de beslissingen neemt over zaken die jou direct aangaan, zoals mobiliteit, onderwijs, en milieu. Je stem kan een verschil maken in hoe deze onderwerpen worden aangepakt.
- Tegenwicht bieden aan extremen: Als gematigde burgers niet stemmen, krijgen extremere partijen meer macht. Door te stemmen, help je om een evenwichtige en stabiele gemeenteraad te waarborgen.
- Stemmen als recht, niet alleen als plicht: Het recht om te stemmen is door vele generaties bevochten. Ook al is er geen plicht meer, het blijft een voorrecht om je stem te laten horen.
- Rekening houden met minderheden: Gemeenteraadsleden vertegenwoordigen de belangen van iedereen in de gemeente. Door te stemmen, kun je ervoor zorgen dat de stem van minderheden niet wordt genegeerd.
- Het voorkomen van politieke apathie: Door te stemmen, geef je het signaal dat je betrokken bent bij de toekomst van je gemeenschap. Dit helpt politieke apathie te bestrijden en moedigt anderen aan hetzelfde te doen.
- Toekomst van de gemeenschap: De keuzes die nu worden gemaakt, hebben een langdurige impact op de toekomst van je gemeente. Door te stemmen, heb je inspraak in hoe die toekomst eruitziet.
- Verantwoordelijkheid tegenover toekomstige generaties: Door nu te stemmen, zorg je ervoor dat de beslissingen die worden genomen, ook in het belang zijn van toekomstige generaties.
- Weerstand bieden tegen populisme: Door te stemmen, steun je de partijen die werken aan genuanceerde en duurzame oplossingen in plaats van simplistische antwoorden te bieden. Dit helpt om populisme in te perken.
Hoewel de stemplicht is verdwenen, blijft het uitbrengen van je stem cruciaal voor het behouden en versterken van de democratische waarden in Vlaanderen.
