Maandag vierde in Ravels-Eel de Helleense Gemeenschap de start van het Nieuwe Jaar met hun traditionele Vasilopita.
Dit uitgestelde Nieuwjaarsfeest voor alle Grieken, en bij uitbreiding alle mensen met een Helleense spiritualiteit eist dat op de eerste dag van het nieuwe jaar de Vasilopita ofwel nieuwjaarstaart wordt aangesneden.
Helleense Gemeenschap heeft roots in Ravels.
De voorzitter van de Grieks-Helleense Gemeenschap, Iosif Pousanidis, is een gerenommeerd Grieks muzikant die al enige tijd in Ravels woont.
We kennen hem beter als Jozef de Griek die ook bij De Zingende Zaag zijn muzikale virtuositeit uitstraalt op alle andere muzikanten.
Ter gelegenheid van het Vasilopita geest had Iosif een aantal Griekse muzikanten uitgenodigd die de lange avond kwamen opvrolijken met hun inheems instrumenten en Griekse volksmuziek. De Turkse Lyra en verschillende sirtaki solo’s volgden elkaar op terwijl iedereen zich tegoed deed aan de Griekse maaltijden die door Georgios Kyritsis, beter gekend als de baas van Namasté in Ravels-Eel waren bereid. Ondertussen liep de dansvloer weer vol als alweer de gekende noten van en populaire volksdans klonken.
Culinaire betekenis van Vasilopita.
Op Nieuwjaarsdag is het in Griekenland en meerdere landen in Oost-Europa en de Balkan een gewoonte een Nieuwjaarstaart aan te snijden, waarin een munt zit verstopt. Het is een traditie die bijna in geen enkel huis in Griekenland zal ontbreken. De taart is een grote platte ronde koek, gemaakt van cake of tsoureki (een soort briochedeeg). De bovenkant van de taart is bedekt met poedersuiker en/of amandelen met het jaartal van het komende jaar. Dat jaartal is gemaakt met amandelen (als de taart bedekt is met poedersuiker) of van chocolade. Bij het ingaan van het nieuwe jaar, wordt de taart in stukken verdeeld. Voor alle aanwezigen is er een stukje. Drie stukken worden apart gehouden voor: Christus, moeder Gods en het Huis. Degene die de munt in zijn koek vindt, mag rekenen op een heel voorspoedig jaar.
Eeuwenlange geschiedenis.
Vasilopita heeft een geschiedenis. Het gaat terug naar de tijd van de Romeinen toen zij Capadocia overheersten. Er werd een Romeinse gouverneur aangesteld die het niet goed voor had met de bevolking. Het eerste wat hij deed, was een zware belasting invoeren voor de Christenen. Het volk moest alles wat ze bezaten en van waarde was bij hem inleveren. In die tijd was er een bisschop, de heilige Vasilios. Zijn missie was de gouverneur aan te pakken en de Christenen uit de klauwen van deze slechte man te redden. Op een dag ontdekte de heilige Vasilios dat de Romein van dobbelen hield. Hij stelde hem voor een dobbelspel te spelen. De Romeinse gouverneur zette alle zakken goud in die hij had verworven en de heilige gaf zijn fortuin als onderpand. De gouverneur dacht het spel wel te winnen: tot die dag had hij nog nooit een spel verloren. Die dag liep het anders, de heilige Vasilios won het spel en hij won het goud. Maar hoe moest hij het goud bij de rechtmatige eigenaars krijgen? Alles lag door elkaar. Hij besloot pasteitjes te maken en het goud hier in te verbergen. Daarna sneed hij ze in stukken en verdeelde het onder het volk.
En zo is de traditie geboren.
Kali Protochronia! (Gelukkig Nieuwjaar in het Grieks)
