Kempens Landschap coördineert opwaarderingswerken aan en rond de Burcht in Weelde – Ravels.
De gemeente Ravels koestert al langer de wens om de waterpartij rond de pastorij in de oude dorpskern van Weelde, in de volksmond ook ‘de Burcht’ genoemd, op te waarderen.
Dankzij financiële steun vanuit Leader MarkAante Kempen kan de gemeente samen met Kempens Landschap nog deze winter de werken aan de gracht aanvatten.
Herwaardering oude dorpskern
De oude dorpskern van Weelde is het enige bewaarde historische centrum van de gemeente Ravels. Getuige hiervan zijn verschillende historische gebouwen en structuren zoals de als monument beschermde Sint Michielskerk met historisch kerkhof en de pastorij met historische omwalling. Mettertijd ging de samenhang tussen deze verschillende historische elementen echter verloren waardoor het karakter en het rijke verleden van het gehucht niet meer tot uiting komt.
De gemeente Ravels wil de historische kern van Weelde opnieuw landschappelijk opwaarderen. De landschapsvereniging vzw Kempens Landschap nam op vraag van de gemeente de coördinatie van het project op zich. Als eerste stap werd in 2013-2014 een masterplan opgemaakt waarin de visie en de inrichtingsmaatregelen voor de dorpskern werden vastgelegd. Via meerdere participatie-avonden werden de omliggende bewoners betrokken bij het project en hun knelpunten en wensen werden mee opgenomen in het masterplan.
Werken aan de Burcht
Uit de participatie-avonden bleek onder meer dat vele omwonenden graag verandering zouden zien in de oude gracht die rond de pastorij loopt. De milieukwaliteit en landschappelijke aanblik van de Burcht laten momenteel namelijk te wensen over.
Gedeputeerde Peter Bellens, covoorzitter van Kempens Landschap, legt deze problematiek verder uit: “De Burcht ligt in een boomrijke omgeving en de vallende bladeren veroorzaken veel slib in de gracht. Dit zorgde de laatste jaren af en toe voor geurhinder en het geheel heeft - ook door de aftakelende houten betuining - zijn charme verloren. Verder is de ecologische waarde van de grachtbiotoop hierdoor aangetast. Om dit probleem aan te pakken, diende Kempens Landschap samen met de gemeente Ravels een dossier in rond de opwaardering van “de Burcht” bij Leader Markaante Kempen met als titel “De Burcht terug in haar weelde van weleer: landschapsherstel “bottom-up””.
Burcht en Pastorijgebouw - Copyright: Kempens Landschap
In het voorjaar van 2014 werd een eerste ludieke actie binnen het Leaderproject op touw gezet. Jong en oud gooiden tijdens een happening speciale modderballen met micro-organismen in de gracht. Deze micro-organismen breken op een natuurlijke wijze het slib af en reduceerden de voorbije maanden zo de hoeveelheid slib. Hierdoor zal er tijdens de werken uiteindelijk minder slib moeten worden geruimd en afgevoerd, wat het kostenplaatje gevoelig naar beneden drukt.
Werken starten weldra
Binnenkort gaan de echte beheerwerken van start. Omdat sommige delen van de Burcht historisch vervuild zijn door het gebruik van milieuschadelijke materialen tijdens de voorbije eeuwen, zal het slib er de komende weken worden uitgegraven en afgevoerd. Verder wordt storende begroeiing rond de gracht verwijderd en worden de oevers opnieuw beplant of ingezaaid. Er komt ook een nieuwe betuining langs het water en de overwelvingen krijgen een reinigingsbeurt. De vijver aan de pastorij wordt tenslotte opnieuw verbonden met de rest van de gracht.
Gedeputeerde Inga Verhaert, covoorzitter van Kempens Landschap legt uit waar het project om draait: “Met dit project willen Kempens Landschap en de gemeente Ravels een win-win nastreven tussen de opwaardering van erfgoed en landschap, het herstel van een aquatisch biotoop en de beleving ervan door het grote publiek. Belangrijk hierbij is de bottom-up benadering waarmee we zoveel mogelijk buurtbewoners van begin tot einde willen betrekken.”
De opwaardering van de Burcht is de eerste actie die binnen het Masterplan voor Weelde zal worden uitgevoerd. Het project zal in de lente van 2015 worden afgesloten tijdens een ludiek evenement waarop alle inwoners van Ravels en alle betrokkenen welkom zijn om het resultaat te komen bewonderen.