Eerder deze week verkreeg ik hier nog wat loonbrieven ('57, '58, '59, '60) aangeboden door Olga, de dochter van Katrien Van Heyst.
Eigenlijk heette Katrien van Heyst “Catharina Timmermans”, en daarvoor, tot haar 12de levensjaar ook Catharina Franken.
Oudere mensen spreken dus nog over Katrien Franken, de jongere generaties dan weer over Katrien van Heyst... haar aangetrouwde naam.
Maar hier wou ik het niet over hebben....
Waar ik het dus over wou hebben zijn de uitzonderlijk mooi geschreven loonbrieven, het lijkt wel drukwerk, ze dateren vanuit de periode dat Katrien bij mijn vader Frans Versweyveld werkzaam was, ze was ingeschreven als 'textielarbeidster' v.a. 20 oktober 1952, ze was toen 17 jaar oud.
Hoe lang ze bij ons werkte weet ik niet, ik vermoed tot haar huwelijk.
Op het adres, Tilburgseweg 33 (is heden ten dagen nr. 82/84) woonde in 1ste instantie mijn grootouders met hun 11 kinderen. Mijn grootmoeder baatte er een kruidenierswinkeltje uit en mijn vader was 'herbergier', er was dus ook 'n café. Cafés waren er her en der langs de Tilburgseweg, vandaar de bijnaam “Den Boulevard”.
Later werd grootouders riante woning ook nog een kapsalon en daarnaast had mijn vader ook nog een eigen radio verkoop & hersteldienst... Maar daar bleef het niet bij!
Ergens, niet zo lang na de 2de wereldoorlog zette hij zijn stappen in de textielindustrie. Dit beginnend op de plaats waar ik nu nog steeds woon, nadien in 'De Meerkens', maar of dat de straat toen die naam al droeg weet ik eigenlijk niet... wij noemden het gewoon “Het Voetbalveld”.
Ja... want voor F.C. Poppel naar de Vond/Heesdijk uitweek was het Poppels voetbalgebeuren langs de Tilburgseweg te doen, althans, op een steenworp van de Tilburgseweg. Op die plaats in De Meerkens was er nog steeds textielnijverheid tot begin deze eeuw. In 't jaar 2000 verkochten wij de gronden, maar de bedrijvigheid ging nog 'n poos door. Dhr. Jan Mauritz (Baarle-Nassau) was er zaakvoerder/ondernemer.
Maar we schrijven nu begin jaren '50, op de Tilburgseweg. Vader Frans Versweyveld had zeker geen 'zittend gat'. Zo heb ik op latere leeftijd vernomen dat hij des zaterdags met de fiets naar Geel reed om er een diploma 'automechanica' te behalen.
Maar radio's (en later ook TV's) hadden voor hem al lang geen geheimen meer. Ik heb hier nog radio luistervergunningen van hem daterende van 1926 &1927, we hebben ook nog zijn 1ste en 2de radio! Toen woonde de familie Versweyveld-Diels nog in Bocholt en baatte er een grote versterkte herenhoeve, “ In Den Winning” uit i.o.v. Den Boerenbond.
In die tijd was hij al geabonneerd op Amerikaanse radiotijdschriften, zo leerde hij de stiel.
Hoe hij eigenlijk in dat textielwereldje verzeild geraakte in mij 'n raadsel, maar hij zal er toch toekomst in gezien hebben. Wat werd er zoal gedaan. Naar verluid begon het met textielrecycling... ja, hij was zijn tijd ver vooruit! Kledij e.d. werden versneden tot smalle reepjes welke daarna 'gerafeld' werden. De reepjes gingen via een lopende band door grote rollen met spijkers, van grof naar fijn, totdat ze weer in balen geperst konden worden om naar de weverij te kunnen voor hergebruik. Dat dit werk niet ongevaarlijk was bewijst het feit dat mijn vader 3 vingers van zijn rechterhand is kwijtgespeeld tijdens onderhoudswerkzaamheden. Gezond was het evenmin, er hing stof.
Ikzelf ben nog even werkzaam geweest voor Dhr. Jan Mauritz en herinner me nog dat ik 'wol moest kloppen'. Dat hield dus in dat ik scheerwol door een klopmachine moest halen welke de viezigheid en de keutels eruit sloeg, een grote mattenklopper als het ware. 's Avonds was ik zo zwart als roet, ik stond de hele dag in de vuiligheid en dit voor amper 25 frank per uur ('n dikke halve euro). Ook dit product ging in grote balen naar de weverijen.
In de jaren '90 is hiervoor nog enorme balenpers geplaatst, ik dacht zo'n 5 meter 'in' de grond en zo'n 6 meter 'boven' de grond. Als ik op zolder ga zoeken vind ik die bouwplannen nog.
Zover de textielrecycling.
Mijn vader gooide niet graag iets weg, misschien was dit de invloed van de 2 wereldoorlogen welke hij meemaakte?
Of hij nu zelf op het idee kwam ofdat hij het van iemand gezien had weet ik niet, maar hij startte het bedrijf “E.Be.Ma”, ik vermoed eind jaren '50. Hiervoor was dus ook uitbreiding nodig en verhuisde de firma naar “Het Voetbalveld”. Aldaar werden vier voor die tijd best grote loodsen gebouwd, met 'n hangaar en 'n kantoorruimte. De gebouwen dienden deels voor productie en deels voor opslag. Er waren twee bedrijfsvoertuigen, een kleine VW splitbus en 'n grote Mercedes, helaas heb ik van de laatste geen foto's.
De Mercedes, dat herinner ik me nog, werd 2dehands in Duitsland aangeschaft en hier, waar ik nu nog woon, uit elkaar gehaald en weer opgebouwd. Er werd geëxporteerd door de hele Benelux en stukje Duitsland.
Wat is nu eigenlijk E.Be.Ma? De afkorting komt van “Eerste Belgische Matrasdekkenfabriek”.
Neen, het is geen spelfout, het was geen 'deken', het was een 'dekken'.
Zoals ik eerder vermelde gooide mijn vader niets weg en kwam op het idee (of zag het elders?) om textiel restafval ter verwerken tussen 2 jutten lappen waar dan ook een patroon in gestikt werd, zo bleef alles een beetje op zijn plaats zitten. Rondom werd een mooi boordje genaaid en op iedere hoek en elke zijkant een lintje bevestigd. Deze werden geproduceerd voor zowat ieder beschikbare bedmaat, van kinderbedje tot éénpersoonsbed, twijfelaar, tweepersoonsbed en op bestelling ook afwijkende maten.
Ik heb hier foto waarop Katrien met 'n paar collega's zitten op 'het grootste matrasdek ter wereld', liefst 3 X 3 meter!
Zo'n “matrasdek” diende als bescherming voor het matras en werd tussen het ijzeren resort en de matras gelegd, de koordjes dienden om het 'dek' op zijn plaats te houden. Er was al gauw een kleine 20 man personeel werkzaam. De opkomst van mousse (schuimrubber) was de doodsteek voor het bedrijf. Dit was veel lichter en goedkoper en kon gewoon thuis op maat gesneden worden.
Leuke anekdote: Toen Katrien vijf jaar werkzaam was bij mijn vader moest dit gevierd worden. Ze kreeg een papieren medaille en mijn vader had een gedichtje geschreven, het luide alsvolgd:
“ OP 20/10 VAN 50/2 KWAM ER EEN MEISJE HEEL GEDWEE EN VROEG ME IETS VOOR HAAR TE DOEN, TWEE OGEN LONKTEN TOEN EN HEB IK HAAR IN HET WERK GESTELD, VIJF JAAR GELEDEN WELGETELD.”
Zoals ik in den beginne schreef waren de loonbrieven pareltjes van schoonschrift, bijna kalligrafie, kleine kunstwerkjes. Ze werden steevast ondertekend met: p.p. M.J.Wauters.
Voor mij is het grotendeels een raadsel wie deze M.J. Wauters was, maar ik heb 'n vermoeden. In mijn jeugd was 'r een soort van bank/verzekeringskantoor op Bedaf, zo ongeveer schuin tegenover alwaar Den Trier (Trierstraat) stopt. Als ik me niet vergis was hij gemeentesecretaris maar had hij ook een agentschap van de “Algemene Spaar- en Lijfrentekas”...
Hebben we het hier over dezelfde persoon, was hij vaders boekhouder?
Later werd deze taak door Josefien Verhoeven gedaan, maar was die M.J. Wauters haar voorganger?
Wie weet het nog?
