Maandagavond lag op de gemeenteraad de goedkeuring van de aanpassingen van het meerjarenplan op tafel.
Sinds de invoering van dit meerjarenplan rommelt het in de raad over de correcte interpretatie van de prioritaire doelstellingen en de resultaatsverbintenis die daaraan dient te worden gekoppeld.
Om enkele vrijblijvende voorbeelden aan te halen:Prioritaire doelstellingen zouden kunnen zijn,
1.Fietsverkeersveiligheid verbeteren
2.De werkloosheidsgraad in de gemeente verlagen
Om deze doelstellingen te bereiken moeten een aantal acties worden ondernomen:
1.Extra fietspaden aanleggen
2.Meer ruimte maken voor industriezones
De meerderheid pleit voor het meten van deze resultaten door middel van de volgende metingen:
1.Opmeten van aangelegde kilometers fietspaden in deze legislatuur
2.De groei van de oppervlakte aan industriezones in de gemeente
De oppositie daarentegen weerlegt deze interpretatie en zegt dat de opdracht duidelijk stelt dat niet de acties moeten worden geteld die worden gepland maar de effectieve resultaten die deze acties hebben opgeleverd.
1.Het is perfect mogelijk dat er 120 km fietspaden worden aangelegd maar dat de fietsveiligheid niet is verhoogd in de verkeerscijfers.
2.Ook de vergroting van industriezones is geen waarborg voor een daling van de werkloosheid.
Langenhuizen dringt aan op resultaatverbintenis.
Daarom werd maandag overeen gekomen dat er in gemeenschappelijk overleg over de partijgrenzen heen zal worden gezocht naar een manier om op gemeentelijk vlak enkele objectieve manieren uit te werken om minstens in 2 prioritaire doelstellingen de resultaatsverbintenissen op een correcte manier te kunnen meten.
Daarmee geeft de meerderheid toe aan het verzoek van vooral onafhankelijk raadslid Mario Langenhuizen die de pleitbezorger was van dit amendement. In deze redenering werd hij gesteund door Gert Laurijssen die aan de hand van een voorbeeld zijn interpretatie van de invulling van de resultaatsverbintenis duidelijk maakte. Vroeger gebeurde de planning binnen lokale besturen bijna uitsluitend ‘inputgericht’.
De nadruk lag vooral op de hoeveelheid middelen (financiën, mensen…) die een gemeente, OCMW of provincie zou uittrekken om beleid te voeren. Wat het bestuur van plan was te doen en wat het daarmee wou bereiken, kwam niet of nauwelijks aan bod in het meerjarenplan (als dat er al was) of de begroting (de vroegere naam voor het budget).
De organieke decreten (en dus ook het besluit over de beleids- en beheerscyclus) hechten bijzonder veel belang aan goede planning, en koppelen daarbij duidelijk inhoud (beleidsdoelstellingen, actieplannen, acties) aan de gevolgen op financieel vlak. De nadruk ligt op het te bereiken resultaat of effect (de output), waarbij vervolgens wordt bekeken welke input daarvoor nodig is.
Wat zijn beleidsdoelstellingen en hoe concreet moeten die zijn?
Een beleidsdoelstelling is het interne of externe resultaat (of eventueel effect) dat de raad wil bereiken. Verschillende woorden zijn daarbij belangrijk:
▶ Intern of extern: er kunnen interne beleidsdoelstellingen zijn (bv.: tegen 2016 beschikken alle medewerkers over een minimale kennis over EHBO) en externe (bv.: tegen 2017 zijn er 150 kinderopvangplaatsen meer in de gemeente).
▶ Resultaat of (eventueel het) effect: het resultaat houdt de concrete en rechtstreekse gevolgen van een bepaalde handeling in (bv. het feit dat iedereen de cursus EHBO heeft gevolgd, of de bijkomende kinderopvangplaatsen die er zijn). Het effect wijst eerder op de beoogde (maatschappelijke of organisatorische) gevolgen van het gevoerde beleid (bv.: de medewerkers gaan actief om met hun EHBO-kennis; of: meer mensen brengen hun kinderen ook naar de kinderopvang). Het resultaat is gemakkelijker te sturen dan het effect. Dat effect wordt immers meer dan het resultaat beïnvloed door andere factoren (bv.: er zijn wel bijkomende opvangplaatsen, maar door de economische crisis is er meer werkloosheid en dus minder behoefte aan opvang).
Hoe bereken je het resultaat van een actie?
In de mate van het mogelijke en nuttige drukt men het beoogde resultaat of effect ook uit in cijfers, maar dat is niet altijd zinvol. Zo zijn beleidsdoelstellingen als klantentevredenheid of netheid van de straten en pleinen niet zo gemakkelijk kwantificeerbaar. Een zeer concreet geformuleerde beleidsdoelstelling heeft het voordeel van de duidelijkheid, maar uiteraard kan een bestuur er dan ook op aangesproken worden, ook als de doelstelling buiten de wil van de gemeente om niet wordt gehaald.
Bij een beleidsdoelstelling horen ook altijd actieplannen. Die geven aan wat het bestuur zal ondernemen om de beleidsdoelstelling te realiseren en binnen w
elke termijn dat zal gebeuren. Tot slot bevatten de beleidsdoelstellingen ook een raming van de jaarlijkse ontvangsten en uitgaven die eraan verbonden zijn.
Het besluit maakt een onderscheid tussen de prioritaire beleidsdoelstellingen en de overige beleidsdoelstellingen. De prioritaire beleidsdoelstellingen zijn die beleidsdoelstellingen die het bestuur zo belangrijk vindt dat ze expliciet worden vermeld en opgevolgd in de beleidsrapporten (meerjarenplan, budget, jaarrekening).
Het bestuur kiest zelf met welke en hoeveel prioritaire beleidsdoelstellingen het werkt, maar het zou natuurlijk ongeloofwaardig overkomen als het er vele tientallen zouden zijn. Het gaat vooral om die zaken die een wijziging betekenen tegenover het verleden, om nieuwe initiatieven en/of investeringen.
Niet alles in een bestuur behoort tot de prioritaire beleidsdoelstellingen. Het is trouwens onmogelijk om een te groot aantal prioritaire beleidsdoelstellingen ook effectief te gaan opvolgen.
