De aankomende verkiezingen in Ravels staan bol van belangrijke thema’s zoals verkeersveiligheid, zwaar verkeer en de vraag of de cd&v haar absolute meerderheid kan behouden.
Onder leiding van burgemeester Walter Luyten heeft de cd&v de afgelopen zes jaar met een absolute meerderheid van 16 van de 23 zetels bestuurd. De oppositie, bestaande uit 5 zetels voor N-VA en 2 voor Groen, bleef relatief beperkt.
Trots op behaalde resultaten.
De huidige bestuursploeg heeft flink geïnvesteerd in verkeersveiligheid en infrastructuur. Een van de belangrijkste projecten was de verbetering van de schoolomgevingen. Zo werd eenrichtingsverkeer ingevoerd rondom de nieuwe school De Kleine Wereld, wat de verkeersdrukte aanzienlijk verminderde. Ook de veiligheid rondom de scholen Klimop en Blink werd vergroot door diverse aanpassingen.
Daarnaast heeft de gemeente geïnvesteerd in nieuwe fietspaden, zowel langs belangrijke verbindingswegen zoals de Turnhoutseweg tussen Ravels en Weelde, als op andere locaties zoals Geeneinde in Weelde en de N118 in Moleneinde-Vooreel. Naast deze infrastructurele projecten heeft Ravels de voormalige militaire hallen in Weelde herbestemd voor sportverenigingen. Er lopen al enkele projecten die binnenkort zullen worden afgerond zodat sportclubs hier zelfs op internationaal niveau baat bij zullen hebben.
Als laatste opmerkelijke verwezenlijking werden er in samenwerking met burgercoöperatie Campina Energie 685 zonnepanelen geplaatst op Weelde Depot, wat bijdraagt aan de verduurzaming van de gemeente. De gemeente heeft in deze legislatuur een ferme stap gezet om haar impact op het klimaat te verkleinen zoals het Burgemeestersconvenant 2030 bepaalt dat Ravels mee heeft ondertekend.
Financieel gezien heeft Ravels de afgelopen jaren bijzonder goed geboerd. De gemeente heeft geen uitstaande schulden, wat wordt geprezen door zowel voor- als tegenstanders van het huidige beleid.
Nog niet klaar, maar in de pipeline.
Ondanks de successen zijn er ook projecten die nog niet volledig zijn afgerond. De renovatie van de Sint-Valentinuskerk in Poppel, die volgens het kerkenplan van Ravels mogelijk een nieuwe invulling zal krijgen als gemeentezaal, is pas voorzien voor begin 2025. Dit project heeft vertraging opgelopen door zowel administratieve obstakels als de impact van de Covid-19-pandemie, die zorgde voor vertragingen in de plannings- en bouwsector.
Ook het warmtenet dat gepland is voor het gemeenteplein van Weelde, waarmee gemeentelijke gebouwen zoals het gemeentehuis, de sporthal en het zwembad zouden worden verwarmd met een veel lagere ecologische voetafdruk, loopt vertraging op. Ook hier spelen complexe vergunningstrajecten en regelgeving op Vlaams niveau een belangrijke rol bij het vergunnen van dit ambitieuze project. Inderdaad, de ambities zijn hoog, maar de uitvoering hangt deels af van het groene licht van hogere overheden.
Daarnaast is de renovatie van de serviceflats De Wilders in Poppel nog steeds niet volledig afgerond. De serviceflats zijn dertig jaar oud en voldoen niet aan de hedendaagse duurzaamheidseisen, maar de vertraging wordt mede toegeschreven aan veranderende energie- en duurzaamheidsnormen, die herziening van de plannen noodzakelijk maakten.
Waarover is men volgens de oppositie niet tevreden in Ravels?
De oppositiepartijen, met name Groen en N-VA, hebben hun kritiek geuit op verschillende punten. Groen hekelt het uitblijven van een Beleidsplan Ruimte Ravels, dat al sinds 2019 wordt beloofd. Volgens Kim Buyst (Groen) worden vergunningen nog steeds afgegeven zonder een duidelijk toekomstplan, wat volgens haar leidt tot willekeur in het ruimtelijk beleid. Ook wijst Groen op het gebrek aan fietsinfrastructuur in de dorpskernen zelf. Hoewel er nieuwe fietspaden zijn aangelegd, ontbreekt er volgens hen een mobiliteitsvisie voor actieve weggebruikers, zoals fietsers. Er zijn bijvoorbeeld geen fietsstraten aangelegd rond GBS de Kleine Wereld, maar er zou ook niet echt een groot draagvlak voor zijn om deze te verwezenlijken.
N-VA die met een nieuwe lijsttrekker naar de kiezer trekt, deelt deze zorgen en vult aan dat er nog steeds belangrijke verbindingswegen zijn tussen de deelgemeenten zonder afgescheiden fietspaden. Volgens hen blijft de verkeersveiligheid een probleem door het voortbestaan van zogenaamde “moordstrookjes” en gevaarlijke kruispunten. Daarnaast bekritiseert N-VA het feit dat een aanzienlijk deel van Ravels nog steeds geen riolering heeft, wat volgens hen niet past bij een welvarende gemeente als Ravels in 2024.
De seniorenraad heeft ook zorgen geuit over het zware landbouw- en vrachtverkeer dat door de dorpskernen rijdt, wat voor onveilige situaties zorgt. Ze pleiten voor strengere handhaving en maatregelen om de wegen veiliger en schoner te houden, bijvoorbeeld door overladen landbouwvoertuigen beter te controleren.
Politieke spelers
De verkiezingen markeren een belangrijke verschuiving binnen de cd&v. Na 14 jaar als burgemeester doet Walter Luyten een stap terug en neemt Nic Andriessen het lijsttrekkerschap over. De N-VA, momenteel de grootste oppositiepartij met 5 zetels, wordt geleid door Kurt Blockx, de nieuwe lijsttrekker, terwijl Groen onder leiding staat van Vlaams Parlementslid Kim Buyst.
Conclusie
Hoewel de cd&v de afgelopen jaren aanzienlijke vooruitgang heeft geboekt op het gebied van verkeersveiligheid, infrastructuur en duurzaamheid, blijven er ook knelpunten bestaan. Wat nogal snel wordt vergeten is het feit dat veel projecten zijn vertraagd door externe factoren zoals Covid-19 en complexe regelgeving, waardoor ze nog niet volledig gerealiseerd zijn. Het wordt spannend om te zien of de cd&v haar absolute meerderheid kan behouden, terwijl de oppositie aandacht vraagt voor belangrijke thema’s zoals ruimtelijke ordening, fietsveiligheid en riolering.
Belangrijke factor, de wijziging van opkomstplicht naar stemrecht.
Verminderde Opkomst
Wanneer de opkomstplicht wordt afgeschaft en stemrecht wordt ingevoerd (waarbij stemmen vrijwillig is), is de kans groot dat de opkomstcijfers dalen. In landen waar geen opkomstplicht bestaat, zoals de Verenigde Staten, ligt de opkomst vaak aanzienlijk lager dan in landen met opkomstplicht. Dit kan vooral invloed hebben op bepaalde groepen kiezers die zich minder betrokken voelen bij de politiek, zoals jongeren, lager opgeleiden of mensen met een lager inkomen. Dat heeft ook als gevolg dat slechts een zeer klein percentage van de bevolking bepaalt welke richting het land uitgaat. Met de Verenigde Staten als voorbeeld kunnen we berekenen dat er sinds de verkiezingen in 1932 een gemiddelde van 52% van de stemgerechtigde Amerikanen stemmen bij de verkiezingen. Gewoonlijk houden beide kandidaten, de democraten en republikeinen elkaar zowat in evenwicht zodat uiteindelijk ongeveer 25% van de bevolking bepaalt hoe het land wordt bestuurd. Uiteindelijk bepalen slechts enkele duizenden stemmers hoe de uitslag is in een land van rond de 280 miljoen inwoners.
Invloed op de representativiteit
Een lagere opkomst kan desastreuze gevolgen hebben voor de representativiteit van het verkiezingsresultaat. Groepen die traditioneel vaker stemmen, zoals oudere mensen en hoger opgeleiden, kunnen oververtegenwoordigd raken in de resultaten. Dit kan leiden tot een verschuiving in de politieke voorkeuren van het electoraat en kan bepaalde partijen bevoordelen of benadelen.
Gevolgen voor politieke partijen
Partijen die zich richten op kiezersgroepen die doorgaans minder gemotiveerd zijn om te stemmen, zoals jongeren of mensen in kwetsbare sociale posities, kunnen negatief worden beïnvloed door de afschaffing van de opkomstplicht. Deze partijen zullen waarschijnlijk meer moeten investeren in campagnes om hun achterban te mobiliseren. Aan de andere kant kunnen partijen met een trouwere en meer betrokken achterban een relatief voordeel behalen.
Mobilisatie en campagnes
Met vrijwillig stemrecht kan het belang van campagnevoering toenemen. Politieke partijen zullen meer moeite moeten doen om hun achterban naar de stembus te krijgen, aangezien de beslissing om te stemmen niet meer verplicht is. Dit kan leiden tot intensievere campagnes, waarbij directe mobilisatie (zoals deur-aan-deur-activiteiten of persoonlijke oproepen) een grotere rol speelt.
Historische context in België
In België geldt sinds 1893 een opkomstplicht voor verkiezingen. Dit heeft geleid tot een consistent hoge opkomst. Nu België deze opkomstplicht heeft afgeschaft en overstapt op vrijwillig stemrecht, zou dit een significante verandering kunnen betekenen. Politieke wetenschappers verwachten dat de opkomst waarschijnlijk zal dalen, maar het is moeilijk te voorspellen in welke mate. De vraag is ook of deze daling gelijkmatig over de bevolking verdeeld zal zijn, of dat bepaalde groepen, zoals jongeren, relatief minder zullen stemmen.
Democratische legitimiteit
De opkomstplicht zorgde er in het verleden altijd voor dat de uitslag van verkiezingen een breed democratisch mandaat krijgt, omdat een groot deel van de bevolking deelneemt. Bij vrijwillige verkiezingen kan er een discussie ontstaan over de legitimiteit van de uitslag, vooral als de opkomst erg laag is. Dit kan de stabiliteit van de democratie beïnvloeden en de kloof tussen burgers en politici vergroten.
Besluit wijziging opkomstplicht
De afschaffing van de opkomstplicht ten gunste van stemrecht kan een belangrijke impact hebben op verkiezingen, met mogelijk lagere opkomstcijfers en veranderingen in de representativiteit van de uitslag. Politieke partijen zullen zich moeten aanpassen aan een nieuw speelveld, waarbij mobilisatie en campagnevoering een grotere rol spelen. De gevolgen kunnen vooral voelbaar zijn bij partijen die afhankelijk zijn van groepen die minder geneigd zijn om uit zichzelf te gaan stemmen.
