Zoals sommigen misschien al weten zijn enkele mensen al enkele jaren bezig met opzoekwerk omtrent de historiek van het Nato vliegveld in ons dorp. Een select groepje is er aan begonnen met zeer weinig informatie over de beginperiode. Met enige trots kunnen we nu enkele jaren later melden dat we al een massa aan informatie bezitten waaronder: foto's, filmopnames, documenten, plannen, verhalen enz.....

Er worden ook snode plannen gesmeed om er een boek over uit te brengen in de toekomst met nooit geziene opnames en informatie.
Kijk helemaal onderaan dit artikel en help ons iedereen te herkennen op de foto.

Bij deze zouden we ons toch graag richten tot de bezoekers van Rawepo, misschien kunnen ze ons nog helpen om eventueel de puzzel af te werken, hier en daar ontbreekt nog een stukje om het plaatje volledig te maken. Wie weet kan er hier of daar op de zolder of in een fotoboek nog een stukje nostalgie zitten, merkwaardige verhalen van vader of opa, alle info is welkom wat te maken heeft met het vliegveld vanaf de aanleg begin jaren 50 tot heden. De mensen die ons willen contacteren kunnen dat via email naar:  Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.    -    Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.    -    Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Klik op de lees meer link voor een interressante blik in een stukje historie over het vliegveld van Weelde

Weelde en zijn militair vliegveld.

Links naar Youtube filmpjes van de jaren 50 .... zie onderaan.

Weelde is een begrip dat in het dagelijks taalgebruik vaak geassimileerd wordt met overvloed. Het is als het ware een zeker kwaliteitslabel van onze Westerse samenleving dat ook door een groeiend aantal bewoners van onze aardkluit wordt ervaren als een bron van ongenoegen, ongelijkheid en onrechtvaardigheid.

De notie Weelde dekt echter ook nog een andere betekenis namelijk een rustig dorp in de Kempen dat aanleunt tegen de Nederlandse grens. Het militaire vliegveld , dat er ruim een halve eeuw geleden werd aangelegd zal even onze bijzondere aandacht krijgen.

In het naoorlogse Europa worden er tegen het einde van het vierde decennium van de 20ste eeuw heel wat politieke, economische en militaire bondgenootschappen gevormd. Men moet immers dringend een oplossing vinden voor de verontrustende dreiging van het communisme dat ook op diverse plaatsen buiten Europa de kop opsteekt. Alle middelen moeten bijgevolg in stelling worden gebracht om het ontij te keren. De militaire analisten voorspellen dat 1954 het jaar zal worden van de waarheid. De NAVO, als belangrijkste militair bondgenootschap van het ogenblik, is ervan overtuigd dat de hoogtechnologische kaart moet worden getrokken om enig gewicht van betekenis te kunnen vormen tegen de brommende Russische beer. De pletwals van legerkorpsen en tankmassa's zal in bedwang kunnen worden gehouden door de inzet van vliegtuigen. Wie zegt vliegtuigen vernoemt in een adem vliegvelden en hieraan is er op het Europees vasteland duidelijk een gebrek. België doet zonder aarzeling zijn duit in het zakje en is akkoord 15 vliegvelden toe te laten op haar grondgebied. Bestaande vliegvelden moeten worden aangepast aan het tijdperk van de jets maar er zijn ook heel wat nieuwe vliegvelden nodig die de NAVO zal helpen financieren. Het wordt een race tegen de klok om zo vlug mogelijk en ten laatste tegen 1954 over het gewenste aantal vliegvelden te kunnen beschikken.

Op 15 februari 1952 is het proces verbaal van de plichtsbewuste boswachter van dienst in de gemeentebossen van Weelde het eerste signaal dat er binnenkort een militair vliegveld zal worden aangelegd. Een al even plichtsbewuste militaire landmeter wordt immers die dag op heterdaad betrapt op clandestiene houtkap en afpaling op gemeentelijke eigendom. Op staande voet volgt een gemeentelijke klacht tegen de militaire overheid die met gepaste spoed bevestigt wat de boswachter op het terrein kon vaststellen. Er komt een vliegveld.

Voor de jaarwisseling zijn de werken aanbesteed en begin 1953 wordt het gebied van de "Wegmeer heyde" gedurende vele maanden opgeschrikt door het geluid van bulldozers, wegenschaven, walsen en een stroom van vrachtwagens die de hongerige betonmachines van de nodige specie voorzien. Voor het einde van het jaar is het militaire vliegveld nagenoeg klaar en kunnen de start- en rolbanen met de talrijke parkeerplaatsen moderne gevechtsvliegtuigen tewerk stellen, mocht de nood zich voordoen.

Op 1 juni 1954, en dit na maanden van intense voorbereiding, wordt het vliegveld van Weelde in gebruik genomen. Weelde wordt die dag de eerste thuis van het 31ste smaldeel van Kleine Brogel. De 10de Wing Jagerbommenwerpers (10 JBW) van Kleine Brogel is al sedert ruim een jaar zowat op de dool. Het fonkelnieuwe Limburgse vliegveld moest worden gesloten wegens ernstige problemen met de infrastructuur. De afbrokkeling van de rolbanen en parkeerplaatsen maakt er veilige vliegoperaties onmogelijk. Het is dus niet de climax van een communistische dreiging maar wel de verregaande gevolgen van een onzorgvuldig geplande en uitgevoerde aanleg van een nieuw militair vliegveld in Kleine Brogel, die militaire straalvliegtuigen in Weelde doen neerstrijken. In een heus tentenkamp, onder eerder primitieve leef- en werkomstandigheden, zullen nagenoeg 500 militairen de vliegprestaties van 12 F84-G Thunderjets en 10 T33's ondersteunen. In september zullen het 23ste en het 27ste smaldeel vanuit Duitsland hun collega's te Weelde vervoegen.De drie smaldelen van de 10 JBW nemen er voor het eerst van op eenzelfde locatie deel aan een grootschalige NAVO-oefening, Battle Royal, "a combined exercise with an atomic accent" zoals Flight Magazine van 1 oktober 1954 getuigt. De oefening wordt de meest intensieve vliegperiode in het prille bestaan van de 10 JBW. Einde oktober 1954 zal het geloei van de straaljagers wegebben wanneer ze Weelde verlaten.

In de jaren die volgen, en dit onafgebroken tot in september 1963, zullen heel wat eenheden met hun gevechtsvliegtuigen voor een korte of iets langere periode hun opwachting maken te Weelde.

In het najaar van 1956 verblijft het 4de smaldeel Dagjacht van de 1ste Jachtwing (1 JW) van Beauvechain voor een testontplooiing met 16 Meteors, 1 Auster en een detachement van 250 militairen voor een periode van nagenoeg vier maanden te Weelde. Vanaf maart 1957 wordt beslist om in Weelde een definitief garnizoen te voorzien dat het vliegveld ter beschikking stelt van al diegenen die er voor een tussenlanding of een oefening gebruik van willen maken. Het nodige materieel en een detachement van een honderdtal militairen, functioneel afhankelijk van de 1 JW vormen er het smaldeel luchtdiensten (Esc Serv Weelde). In juni zal het 8ste smaldeel van de 7 JW van Chièvres met zijn Hunters enkele weken doorbrengen te Weelde. In juli en augustus is het de beurt aan het 25ste en 29ste smaldeel van de 13 JW van Koksijde die er elk een volle maand vertoeven. In september is het de beurt aan het 349ste smaldeel van de 1 JW met zijn Hunters.

Op 15 juli 1958 neemt de 7 JW de fakkel over van de 1 JW en krijgt het Esc Serv Weelde onder zijn hoede. Tijdens de twee voorafgaande maanden waren de Hunters van de 7 JW van het 8ste en 7de smaldeel alweer present voor enkele weken en kon de plaatselijk bevolking zelfs de sierlijke kapriolen bewonderen van de Rode Duivels die er hun acrobatisch programma van het komende seizoen demonstreerden.

Op 1 januari 1959 beslist de Luchtmacht om elke operationele activiteit te stoppen te Weelde. Het Esc Serv Weelde wordt opgedoekt en alle toekomstige vliegactiviteiten zullen er worden geschrapt.

Zoals wel vaker gebeurt tijdens deze periode moeten recent genomen beslissingen bijgestuurd worden door de prangende noden van het ogenblik. Zo treffen we dan in mei 1960 het 31ste smaldeel van de 10 JBW met zijn F-84F Thunderstreaks terug aan in Weelde voor een weekje oefenen. Deze ontplooiing is voor herhaling vatbaar want tot in september 1963 zal het 31ste smaldeel er nog vijfmaal voor diverse oefeningen zijn jagerbommenwerpers van het beton van Weelde gebruik laten maken.

Met de introductie van de F 104 Starfighter in de Belgische luchtmacht vanaf 1963, breekt voor Weelde een eerder kalme periode aan. De eerder complexe inzet van het supersonische toestel laat immers niet toe het vliegtuig te laten opereren van op een reservevliegveld.

De NAVO worstelt ondertussen ook met enkele kopzorgen die ondermeer te maken hebben met het hoge kostenplaatje voor de modernisering en het onderhoud van de militaire vliegvelden. Wanneer de nationale kas in niet belangrijke mate moet worden aangesproken om alle vliegvelden op nationaal grondgebied te onderhouden volgt de inmiddels alom gekende Belgische reflex. We doen het wel maar slechts het minimum.

Het vliegveld van Weelde wordt vanaf 1963 dan ook slechts sporadisch gebruikt door eenheden van de Landmacht, met vooral de Belgische para's als belangrijkste klanten. Toch worden de vliegactiviteiten vanaf 1972 langzaam hernomen, zij het op een ietwat meer rustige manier door de Luchtkadetten van België en door de Kempische Aeroclub.

In 1984 ontwaakt het militaire vliegveld van Weelde echt uit een diepe slaap wanneer het 1ste smaldeel van Bierset er met 12 Mirages ontplooit. Van 18 tot en met 27 september wordt er deelgenomen aan de NAVO-oefening "Cold Fire". Tezelfdertijd tracht men de nodige lessen te trekken voor een operationele ontplooiing van het smaldeel naar Diyarbakir in Turkije. Het 1ste smaldeel had er immers volgens de gangbare plannen op de zwakke oostflank van de NAVO een ontplooiingsopdracht in tijden van spanning en oorlog.

Na het vertrek van de Mirages volgt een aflossing door de 15de Wing van Melsbroek met enkele C130 's, om er onder andere nachtvluchten, preciesielandingen en operaties met het radarbaken in te oefenen. De training te Weelde biedt immers heel wat meer mogelijkheden dan op de thuisbasis. Deze Herky-oefeningen hebben gedurende geruime tijd één maal per jaar plaats.

In de jaren die volgen wordt het vliegveld regelmatig gebruikt voor een wijde waaier van militaire training, vanaf de militaire autorijschool vanuit het opleidingscentrum Nr 3 te Turnhout, tot de ontplooiing van helikopters en een bijzondere training van de toenmalige Rijkswacht.

Op het einde van de jaren 80 wordt beslist om aan Weelde een nieuwe bestemming te geven. Volgens de nieuwe NAVO-doctrine moet het Amerikaanse landmachtmaterieel, nodig bij het uitbreken van een conflict, op het Europese vasteland worden opgeslagen. De versterkingen worden ingevlogen, stappen in hun materieel en vertrekken naar het slagveld. Te Weelde worden aan de noordzijde van het vliegveld 17 loodsen van elk 500m bij 100 meter gebouwd in het kader van het POMS (Prepositioning of Organisational Material Sets)-plan. Vooraleer dit plan te Weelde volledig wordt uitgevoerd, loopt echter de Koude Oorlog op zijn einde. Niet alleen Weelde maar ook Zutendaal, Grobbendonk en Bertrix beschikten over een ruime opslagcapaciteit, die voorlopig niet wordt benut.

De leegstand te Weelde zal echter van korte duur zijn. De beleidsbrief van de Minister van Landsverdediging van 3 juli 1992, beter bekend als het plan Delcroix, voorziet immers in een belangrijke inkrimping van ondermeer het aantal vliegtuigen van de Luchtmacht. Er worden dan ook 8 loodsen voorzien om het overschot aan Mirages en F16's te stockeren. Op 10 januari 1994 worden de eerste Mirages geleverd samen met alle wisselstukken die nog in de Belgische industrie en in Bierset zijn opgeslagen. Vanaf 16 maart wordt gestart met de levering van de eerste F16's. Er zullen in de loop der jaren nagenoeg 100-tal vliegtuigen worden gedeponeerd.

De overige loodsen worden in de loop van 1995 ter beschikking gesteld van de Landmacht die ook uiterst tevreden is om er haar reserve aan verkoopbaar rollend materieel te kunnen opslaan. Het 97ste Bataljon Logistiek onderhoudt er in 9 loodsen een erg gevarieerd aanbod van 600 voertuigen en aanhangwagens. Weelde wordt inmiddels de occasiemarkt bij uitstek

van de Krijgsmacht of zoals een Vlaamse krant ook blokletterde, een basis die kaki en blauw verenigt. Enkele Mirages en 2 Mirsips (gemoderniseerde Mirages die niet in de Luchtmacht in gebruik worden genomen) die in Weelde een gedwongen rustperiode kennen, zullen al vlug vertrekken naar Gosselies/Charleroi om er aan boord van enkele Antonov 124 transportvliegtuigen samen met de overige Mirsips geleverd te worden aan Chili.

De resterende Mirages worden op het einde van de 20ste eeuw gedemonteerd en de nog bruikbare wisselstukken zullen via de baan door een Frans bedrijf een laatste bestemming krijgen.

Alhoewel er vanuit verschillende hoeken belangstelling bestaat voor de F16's, althans te oordelen naar de talrijke buitenlandse delegaties die in Weelde even poolshoogte komen nemen, blijven de F16's geruime tijd te Weelde geparkeerd. Deze laatste opmerking geldt trouwens ook voor het gestockeerde materieel van de Landmacht, dat bij mondjesmaat overtollig materieel naar nieuwe oorden ziet vertrekken.

Vanaf 2004 tot 2006 zullen 14 fonkelnieuwe F16's, gemoderniseerd tijdens de Midlife Update of MLU, in Weelde belanden. In 2007 zullen ze via de lucht Weelde verlaten met bestemming Kleine Brogel en Florennes waar ze een laatste opfrissing ondergaan vooraleer ze geleverd worden aan Jordanië. In 2005 zijn ondertussen al 31 F16's volledig ontmanteld en via de baan vervoerd naar het Arsenaal van Rocourt waar bruikbare wisselstukken op een koper wachten. De lege kas voor militaire investeringen kan dan eindelijk toch nog eens wat gespijsd worden.

Om volledig te zijn moeten we ook vermelden dat één overtollige HS 748 en één Merlin van de 15de Wing van Melsbroek te Weelde een tijdelijk onderkomen vinden. Blijkbaar heeft ook het Brussels Air Museum plannen want ondermeer een Zwitserse Hawker Hunter, een Poolse Istra, een Mig 23 Flogger en een Hind helikopter vertoeven geruime tijd in en rond de loodsen te Weelde.

Een groep luchtvaartenthousiastelingen, de Classic Fighters, is eventjes goed op weg om met Britse sponsoring een Hawker Hunter vliegwaardig te maken te Weelde maar het initiatief verdwijnt zoals het is gestart namelijk in alle stilte.

Vermits elke minister van landsverdediging van de 21ste eeuw blijkbaar in de geschiedenisboeken wil terecht komen als een meedogenloze bezuiniger, wil ook de minister van dienst Pieter De Crem niet uit de toon vallen. Zijn plan van oktober 2009 voorziet de verkoop van de loodsen te Weelde maar de toekomst van het vliegveld als reservevliegveld en oefenterrein blijft onaangetast. Vooral voor de organisatie van oefeningen vinden zowel een stijgend aantal buitenlandse, NAVO- als Belgische klanten hun gading op het vliegveld en in zijn bosrijke omgeving. Het zorgt telkens weer voor een typische sfeer in de nabijheid van het vliegveld door de soms talrijke toevallige nieuwsgierigen en vliegtuigspotters.

27 oktober 2010 luidt een nieuw hoofdstuk in voor het vliegveld van Weelde. Om de aanslepende crisis van de opvang van asielzoekers in België het hoofd te bieden wordt beslist om in de nabijheid van de loodsen aan de noordzijde van het vliegveld tijdelijk een transitcentrum voor 512 asielzoekers in te planten. Niet de volledig verlaten loodsen maar wel geprefabriceerde wooneenheden zullen er de aanzwellende groep van asielzoekers een tijdelijk onderkomen bezorgen.

Ter afronding kunnen we stellen dat ook de openheid van de Krijgsmacht naar de buitenwereld toe zich in Weelde en omgeving doet gevoelen. De interesse van de lokale bevolking voor de activiteiten van de militairen in en rond de vliegtuigloodsen tijdens de talrijke informatieve bezoeken, de organisatie van een heuse vliegmeeting in 1995, de handelsbeurzen die in de loodsen konden plaats vinden, de sportieve evenementen en het jaarlijks groeiend succes van de oogstfeesten zijn er het sprekend bewijs van.

De aanwezigheid en het gebruik van het vliegveld van Weelde heeft bij de lokale bevolking door de jaren heen op veel begrip en sympathie kunnen rekenen. De militairen, die er de voorbije decennia het grootste tweedehands aanbod van militair materieel in België hebben onderhouden en beheerd, kunnen dit beamen. De vliegactiviteiten van de Luchtkadetten en van de burgerclubs kennen een groeiend succes en kunnen terugblikken op een jarenlange voorbeeldige samenwerking. Er wordt op het vliegveld van Weelde een bemoedigend evenwicht in stand gehouden tussen de behoeften van de Belgische militair en de ontspannende vliegactiviteiten van diegenen die van het vliegen hun beroep of hobby hebben gemaakt. Het is een vaststelling die mag bewierookt worden en die hopelijk nog vele jaren kan worden voortgezet.

You Tube links naar de opnames over Weelde in 1954 toen Kleine-Brogel zich ontplooide met het 31ste ,23ste en het 27ste smaldeel . Al de opnames zijn gemaakt door de bevelhebber destijds Ivan Du Monceau de Bergendal. Wie hij was kan je terugvinden op deze link: http://www.vieillestiges.be/nl/bio/9

De filmopnames geeft een totaal beeld hoe de jongens destijds te werk gingen,prachtige beelden uit vervlogen tijden!!
DEEL1 : http://www.youtube.com/watch?v=XigsrJFwQR0

Hier een deel over Weelde vanaf min 3.06 het tentenkamp hoe de militairen zich moesten scheren ...enz.
Een zeer mooi beeld vanaf min 3.30 (vanaf hier tot einde Weelde) dat mooi weergeeft het tentenkamp dat opgesteld stond als men de Nieuwe- Stationsstraat indraait dan links.
Bemerk ook de vlaggengroet die elke morgen gedaan werd,de mekaniekers aan de toestellen en de mobiele controletoren:
DEEL 2 : http://www.youtube.com/watch?v=2Gg214BhbYY

Hier een beeld van de bewaking,en het oplijnen van de thunderjets F84G ook luchtopnames boven de kempen,vanaf minuut 3.00 landing van F-84G Thunderjets te Weelde als men goed oplet kan men de kerk van ST-Michiel opmerken en de molen.
Aan sport en onspanning werd ook gedaan zoals je ziet...
DEEL 3 : http://www.youtube.com/watch?v=jWkdo3PHNuM

Oude Klasfoto Weelde 1954.

We menen op deze foto de volgende rakkers te herkennen, wie helpt ons om de rest weer te vinden om hun verhalen over het vliegveld te horen !! Vooral die gele foto's in de oude koekendozen interesseren ons voor het boek dat in de maak is. ANDRE JANSENS ( oud bevelhebber basis Kleine Brogel) - JAN VAN RAAK  - JOHAN DICKENS  - JOS HENDRICKX  - COR FRIJTERS ? Wie kent nog andere knapen op deze foto? Vertel het ons aub via de facebook comment module onderaan dit artikel.