Het kerkenplan Ravels, goedgekeurd door het Bisdom, bepaalt dat de Sint-Valentinuskerk in Poppel (Ravels) op termijn niet langer zal gebruikt worden voor religieuze diensten.
Daarom hebben de gemeente Ravels, de kerkfabriek en het kerkbestuur van Poppel in samenwerking met de provincie Antwerpen en KERKplus een haalbaarheids- en herbestemmingsstudie uitgevoerd.
Het doel was om in de toekomst een geschikte nieuwe invulling te vinden voor het gebouw, namelijk als nieuwe gemeentezaal voor het dorp Poppel. Men wil dat dit gebouw mensen blijft verbinden en dat deze plaats een draaischijf wordt van ontmoeting en cultuur. Het aantrekkelijk maken van het gebouw en laagdrempeligheid zijn hierbij zeer belangrijk.
Het haalbaarheidsonderzoek heeft gezocht naar manieren om het gewenste programma voor de gemeentezaal in te passen in de bestaande kerkruimte. In overleg met het gemeentebestuur, belanghebbende organisaties, buurtbewoners en lokale verenigingen zijn twee participatiemomenten georganiseerd, waarbij het programma van eisen verder is verfijnd.
"Een nieuwe toekomst voor de Sint-Valentinuskerk in Poppel drong zich op” zegt burgemeester Walter Luyten “belangrijk hierbij is dat haar historische pracht hand in hand gaat met hedendaagse gemeenschapsbehoeften. De haalbaarheidsstudie was een waardevolle stap in het creëren van een veelzijdige gemeentezaal die de harmonie tussen verleden en heden weerspiegelt."
Gedeputeerde van de provincie Antwerpen Kathleen Helsen is bevoegd voor kerkenbeleid, ze vult aan:
“Voor een geslaagde herbestemming is een goede voorbereiding uiterst belangrijk. Daarbij wordt onder andere gekeken naar de erfgoedwaarde, de architectuur en de staat van het gebouw, maar ook naar duurzaamheid en energie-efficiëntie en vooral naar een bestemming die aansluit bij de noden van de buurt. Als provinciebestuur vinden we het immers belangrijk dat deze waardevolle ruimtes een nieuwe maatschappelijke invulling krijgen en plekken van verbinding blijven. Met het subsidieprogramma Kerkplus zorgen we voor een financieel duwtje in de rug. Een forse investering in de toekomst van historische ontmoetingsplaatsen in onze provincie.”
Er werden vijf scenario's onderzocht:
- Scenario 1: Minimalistische aanpassingen aan de huidige ruimtelijke configuratie van de kerk. Onderzoek richtte zich op de logistieke en dienende ruimtes, zoals de keuken, het sanitair en de berging. Daarnaast werd gekeken naar flexibele scheidingen tussen het schip, de zijbeuken, het transept en het koor, om verschillende functies in de kerk mogelijk te maken.
- Scenario 2: Uitbreiding van de kerk met nadruk op de keuken. Hierbij is een beperkt zichtbare uitbreiding aan de noordzijde van de kerk voorgesteld. De overige ruimtes worden op vergelijkbare wijze als in scenario 1 ingepast.
- Scenario 3: Inbreiding in de zijbeuken van de kerk met behulp van het "box-in-box" systeem. De keuken krijgt hierbij een plaats op de begane grond van de zijbeuk(en), terwijl andere logistieke functies in de nevenruimten worden geplaatst.
- Scenario 4: Inbreiding in de zone van het doksaal achter in de kerk, waarbij de keuken op de begane grond wordt geplaatst. De overige gewenste ruimtes worden op de verdieping geplaatst, zodat de oorspronkelijke ruimte van de kerk behouden blijft. Ook is gekeken naar het maken van openingen in de zijgevels voor een betere connectie met de omgeving.
- Scenario 5: Afscheiden van het van het middenschip en de zijbeuken. De gevraagde polyvalente ruimten bevinden zich in het middenschip, samen met de zijbeuken en het koor.
Na evaluatie en publieksfeedback zijn scenario 4 en 5 gekozen als voorkeursscenario's. Scenario 4, waarbij de polyvalente ruimte en het open zicht naar het koor werden gewaardeerd, is uiteindelijk geselecteerd vanwege de vele mogelijkheden, flexibiliteit en goede akoestiek.
Schepen Eric Van Gestel vult aan “Het rapport benadrukt dat deze studie een ontwerpend onderzoek is en geen definitief ontwerp. Het is bedoeld om inzicht te krijgen in de ruimtelijke mogelijkheden en beperkingen van de voorgestelde scenario's. Een vervolgfase, zoals een architectuurwedstrijd, zal nodig zijn om het ambitieuze project te realiseren. Dit onderzoek dient als basis voor verdere dialoog en het vertalen van de specifieke behoeften van het programma naar een uitvoeringsontwerp.”
Timing
In de eerste fase wordt de focus gelegd op de buitenschil van de kerk, met name het dak en de muren. Er zijn dringende herstellingen vereist. Deze werken zullen eind dit jaar ingepland worden. Het uitwerken en plannen van de werkzaamheden aan de binnenzijde zullen naar verwachting in een latere fase plaatsvinden, mogelijk bij de start van de nieuwe ambtstermijn.
Volledig verslag
Ben je benieuwd naar het volledige rapport van het haalbaarheidsonderzoek, neem dan een kijkje op www.ravels.be/participatie.
