In onze artikelreeks over de Eerste Wereldoorlog gaan we deze week verder met een artikel over de Vuurkruisers en de Vuurkaart.
De Vuurkruisers waren de helden die ons verdedigden tegen de agressor, Duitsland. Het duurde tot 1933 vooraleer als erkenning voor hun diensten een speciaal ereteken met diploma werd uitgereikt.
De vuurkaart werd in principe uitgereikt aan Belgische militairen die tussen 4 augustus 1914 en 11 november 1918 minstens twaalf maanden effectieve dienst hadden volbracht. Er waren ook uitzonderingen, bijvoorbeeld voor militairen die na gevangenneming wisten te ontsnappen of voor gewonde soldaten die na hun herstel weer naar hun eenheid konden. In principe werd een vuurkaart niet postuum uitgereikt, al zijn ook hier enkele uitzonderingen vastgesteld.
De vuurkruisers:
Jos Verhoeven / @J
Na de Eerste Wereldoorlog werd in België de benaming “strijder” zonder onderscheid toegepast voor iedereen die het land gediend had door zijn aanwezigheid bij het leger tijdens de periode van 4 augustus 1914 tot 11 november 1918. De meesten kregen daarvoor de zege- en herinneringsmedaille van de oorlog 1914-1918. Een zeer groot aantal oud-strijders, die een lange aanwezigheid hadden in een eenheid, die in rechtstreeks contact met de vijand kwam, hadden dan ook enkel de hoger vermelde medailles en men maakte geen onderscheid met hen die hun plicht in het achterland hadden volbracht, of die slechts enkele dagen werkelijke dienst deden tussen 1 augustus 1914 en 11 november 1918.
Daarvoor werd bij KB van 14 mei 1932 de “vuurkaart” ingevoerd en bij KB van 27 april 1933 en 6 februari 1934 het “vuurkruis”.
De vuurkaart (afbeelding vuurkaart meester Van Beek) werd toegekend aan alle Belgische militairen die tussen 4 augustus 1914 en 11 november 1918 gedurende minstens twaalf maanden in de gevechtslinies dienst deden.
Het Vuurkruis.
Het vuurkruis is een Belgisch ereteken dat werd toegekend aan alle personen die in het bezit waren van de vuurkaart. Het vuurkruis bestaat uit een gepatineerd bronzen vierarmig kruis met in het midden een slagveld, met rechts onder een bajonet waarop een helm staat, in het midden links een 75 mm kanon en in de rechterbovenhoek een zon die een wolk verdrijft. Het lint is van keel (rood) met drie smalle blauwe strepen.
De keerzijde toont in het paneel een koningskroon van waaruit zeven stralen vertrekken en een grote lauwertak waarover de Latijnse tekst ”Salus Patriae/Suprema Lex” is aangebracht. De jaartallen “1914/1918” staan rechts onderaan terwijl linksonder de naam van de ontwerper van het ereteken A. ROMBAUT is vermeld.
Om dit ereteken te verwerven diende de oorlogsveteraan die de vuurkaart was toegekend een formulier in te vullen, waarin hij diende op te geven hoeveel frontstrepen en welke onderscheidingen hij ontvangen had. Al deze mensen kregen dan een huisbezoek om de opgegeven informatie te controleren. Het is dan ook absoluut niet zeker dat alle veteranen die daarvoor in aanmerking kwamen zich hebben opgegeven.
Van al deze gegevens werd dan het GULDENBOEK DER VUURKAART in verschillende uitgaven aangemaakt.Elke veteraan die het boek bestelde ontving een exemplaar met daarin een afbeelding van “zijn” vuurkaart.
De houders van de vuurkaart konden genieten van een hele serie voordelen, zo genoten zij een korting van 75 % op trein, tram en busvervoer in België. Op medisch vlak bezaten ze het recht om gratis op consultatie te gaan naar een speciaal aangestelde dokter en kregen een fikse korting op (of gratis) de voorgeschreven medicatie.
De Frontstrepen werden ingevoerd bij het KB. van 24 juni 1916. Een eerste streep kreeg men na 18 maanden frontdienst en de volgende streep na een aanvullende periode van telkens 6 maanden.
Bij het KB. van 20 januari 1917 werd de eerste streep toegekend na 12 maanden frontdienst. De rest blijft nagenoeg onveranderd met uitzondering dat nu ook de soldaten van de eenheden die de divisies steunen recht hebben op de Frontstrepen. (Vervoerkorps, gezondheidsdienst, tolkenkorps, zoeklichten, verdediging tegen luchtvaarttuigen, telegrafie, lucht- & ballonvaart , Artilleriemeetdienst)
Per dag leverde iedere frontstreep 0.05 Frank extra soldij op.
Op 1 februari 1919 werd de laatste frontstreep (de 8e) toegekend aan alle militairen die de ganse periode 1914-1918 hadden deelgenomen, 8 strepen was het maximum.De Frontstrepen leverden (vanaf hun 45ste jaar) een rente op, die driemaandelijks werd uitbetaald en het bedrag was uiteraard afhankelijk van het aantal strepen. De frontstreep was een smalle, ongeveer 6 cm lange galon, meestal aangebracht op de linker uniformmouw als onderscheidingsteken voor frontdienst. In 1914-1918 werd in België per zes maanden frontdienst één frontstreep toegekend.
Eremedailles WO 1
Verder werden er verschillende eretekens uitgereikt aan onze Ravelse Vuurkruisers waaronder het IJzerkruis, een medaille die pas in 1934 werd uitgereikt en enkel ter vervanging van de IJzermedaille mocht worden gedragen. Bijkomend detail was het feit dat de rechthebbende dit ereteken zelf dienden te betalen.
Meer gezien waren de herinneringsmedaille ’14-’18 en het Oorlogskruis met één of meerdere palmen.
van links naar rechts : Herinneringsmedaille - IJzerkruis - Oorlogskruis - Strijder Vrijwilligersmedaille - Zegemedaille - IJzermedaille
In de verschillende uitgegeven boeken zijn er vijfentwintig veteranen opgenomen uit onze gemeente, wij hebben echter nog een zesentwintigste ontdekt door voorlegging van zijn vuurkaart. Indien er nog familieleden zouden zijn van niet vermelde vuurkruisers die zijn vuurkaart kunnen voorleggen, zullen die verder opgenomen worden in de bestaande lijsten. Als u een vuurkaart zoals hierboven kan voorleggen wordt betrokkene dus opgenomen in de lijst.
In de lijst komt de naam Hendrickx Henri 2 maal voor in een verschillend Guldenboekdeel.
De naam Bel Jean Baptist is echter niet opgenomen in deze lijst.
Gezien de belangrijkheid voor ons land en onze gemeente door hun optreden in deze moeilijke en zware periode willen wij hen ieder afzonderlijk hierbij vermelden met aanduiding van de door hen bekomen eretekens, naast de voormelde vuurkaart en het vuurkruis. De eventueel bekomen Frontstrepen en kwetsuurstrepen worden vermeld.
In het tijdschrift “De Drie Goddelijke Deugden” nummer 51 van maart 2009 staat eveneens een kort overzicht van de door hun legerdivisie, brigade of linieregiment uitgevoerde activiteiten, voor zover die konden achterhaald worden.
Sinds enige tijd zijn deze Guldenboeken online te raadplegen. Zo kan u bijvoorbeeld nagaan of er nog andere familieleden in deze boeken vermeld staan. U dient echter wel eerst de naam of woonplaats van betrokkene op te zoeken in de lijst hierboven indien u zelf de gegevens niet heeft. Bij de namen staat dan in welk boekdeel hij is opgenomen en de bladzijde waarop u de vermelding, al dan niet met foto kan vinden.
Via deze link kan u rechtstreeks zoeken op naam en woonplaats : http://tenboome.be/?page_id=120
U kan de boeken daarna dan zelf raadplegen via de volgende links:
Guldenboeken der Vuurkruisers
VUURKRUISERS WO 1 - *RAVELS*WEELDE*POPPEL*
De volgorde van de vermelding is gebaseerd op het plan van de organisatie van het veldleger tijdens de oorlog 1914-1918, zoals dit voorkomt in het “Guldenboek der Vuurkaart”.
1. Janssens Constant, soldaat ( geen foto beschikbaar)
Ravels,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18.(geen foto beschikbaar)behoorde bij het 2de Linieregiment.Guldenboek: 37-38 / p 14
2. Heylen Jean Baptist, sergeant
Weelde, geboren te Langdorp op 22 mei 1894.Zeven Frontstrepen ,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18behoorde bij het 22ste Linieregiment.Guldenboek: 36-73 / p 18
3. Van Heyst Henri, soldaat
Poppel, geboren te Poppel op 12 december 1888 en overleden te Poppel op 8 april 1968.8 Frontstrepen,Oorlogskruis met 2 Palmen,IJzerkruis,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18behoorde bij het 22ste Linieregiment.Guldenboek: 38-39 / p 20
4. Jans(s)ens Denis August, soldaat
Weelde, geboren te Baarle-Hertog op 3 februari 1890 en overleden te Turnhout op 22 oktober 1937.5 Frontstrepen,Oorlogskruis met 2 Palmen,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18behoorde bij het 3de Linieregiment vanaf 8 december 1915 tot 31 mei 1916 en van 1 juni 1916 tot 11 november 1918 door splitsing van het 3de tot het 23ste Linieregiment.Guldenboek: 36-37 / p 33
5. Callens Albert, brigadier
Poppel8 Frontstrepen,Oorlogskruis met 2 Palmen,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18behoorde bij het 1ste Regiment Artillerie.Guldenboek: 37 / p 63
6. Van Beek Cornelius Adrianus, soldaat
Weelde geboren te Weelde op 18 november 1890 en overleden te Weelde op 26 augustus 1971.8 Frontstrepen,1 Kwetsuurstreep,Oorlogskruis met Palm,IJzerkruis,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 5de Linieregiment.Guldenboek: 36-37 / p 92
7. Van Beurden Cornelius Aloys, soldaat
Poppel, geboren te Poppel op 26 juli 1890 en overleden te Poppel op 27 juni 1965.7 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,IJzerkruis,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 15de Linieregiment.Guldenboek: 38-39 / p 102
8. Hendrickx Henri, soldaat
Ravels geboren te Turnhout op 2 november 1891 en overleden te Turnhout in het rusthuis op 30 september 1981.8 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,IJzerkruis,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 15de Linieregiment.Guldenboek: 37 / p 99
9. Vos Joseph, soldaat
Weelde, geboren te Arendonk op 1 oktober 1893 en overleden te Weelde op 12 maart 1961.4 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 6de Linieregiment.Guldenboek: 38-39 / p 115
10. Kools Henri, soldaat
Ravels7 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 6de Linieregiment.Guldenboek: 37 / p 106
11. Van Beek Frans, soldaat
Weelde geboren te Weelde op 1 mei 1894 en overleden te Weelde op 19 november 1982.7 Frontstrepen,2 kwetsuurstrepen,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 6de Linieregiment.Guldenboek: 36-37 / p 92
12. Luyts Remi, soldaat
Weelde, geboren te Arendonk op 24 mei 1894 en overleden te Turnhout op 17 juni 1975.7 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18.behoorde tot het 6de Linieregiment.Guldenboek: 38-39 / p 139
13. Timmermans Aloys F. , soldaat
Poppel, geboren te Poppel op 15 augustus 1889 en overleden te Poppel op 6 december 1918.7 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 7de Linieregiment.Guldenboek: 38-39 / p 124
14. Verhaeren Louis C. , soldaat
Poppel, geboren te Poppel op 10 maart 1887 en overleden te Poppel op 14 december 1965.8 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,IJzerkruis,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 7de Linieregiment.Guldenboek: 38-39 / p 125
15. Nuyts Joseph, korporaal
Weelde, geboren te Ravels op 17 oktober 1895 en overleden te Steenstraete op 15 mei 1916 aan de gevolgen van bomsplinters.8 Frontstrepen,1 Kwetsuurstreep,Ridder in de Orde van Leopold IIOorlogskruis met PalmIJzerkruisZege- en Herinneringsmedaille ’14-’18Medaille van de Strijder Vrijwilliger.behoorde tot het 7de Linieregiment.Guldenboek: 38-39 / p 127
15. Denys Leopold, soldaat
Weelde geboren te Kortrijk op 15 november 1886 en overleden te Weelde op 9 november 1956.8 Frontstrepen,Oorlogskruis met 2 Palmen,IJzerkruis,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 8ste regiment artillerie.Guldenboek: 38-39 / p 152
16. Swaan Guillaume, soldaat
Weelde geboren te Weelde op 6 juli 1890 en overleden te Weelde als burgemeester op 20 november 1959.Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,IJzerkruis,Medaille van den Strijder Vrijwilligerbehoorde tot het 8ste regiment artillerie.Guldenboek: 38-39 / p 155
17. De Jongh Gustave, soldaat
Poppel,5 Frontstrepen,Oorlogskruis met 2 PalmenZege- en Herinneringsmedaille ’14-’18.behoorde tot de 14de Artillerie.Guldenboek: 37 / p 152
19. Snoeckx Hendrik, soldaat
Weelde, geboren te Beerse op 7 maart 1894 en overleden te Wilrijk op 17 september 1978,6 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 12de Linie.Guldenboek: 38-39 / p 199
20. Pijpers Petrus Karel , soldaat
Poppel, geboren te Baarle-Hertog op 29 november 1888 en overleden te Poppel op 15 augustus 1973,6 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot de 4de Jagers te voet.Guldenboek: 37 / p 225
21. Moonen Isidoor , soldaat
Ravels, geboren te Munte op 23 januari 1894 en overleden te Ravels op 3 september 1958,4 Frontstrepen,1 Kwetsuurstreep,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot het 5de Jagers te voet.Guldenboek: N28-39 / p 388
22. Heykants Lodewijk V. , soldaat
Poppel, geboren te Poppel op 8 juni 1893 en overleden te Poppel op 4 maart 1968,7 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot de 1ste Grenadiers.Guldenboek: 38-39 / p 463
23. De Proost Godefried J. , soldaat
Poppel,3 Frontstrepen,Zege- en Herinneringsmedaille ‘14-‘18,behoorde tot het 18de Regiment Artillerie.Guldenboek: 38-39 / p 491
24. Heymans Pierre , soldaat (geen foto beschikbaar)
Poppel,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18behoorde tot het 2de Regiment Gidsen dat deel uitmaakte van de cavaleriedivisie.Guldenboek: 37 / p 530
25. Baeten Alfons J. , soldaat (geen foto beschikbaar)
Ravels,6 Frontstrepen,Zege- en Herinneringsmedaille ‘14-’18behoorde tot het 1ste Bataljon Karabiniers wielrijders.Guldenboek: 36-37 / p 519
26. Bel Jean Baptist, soldaat
Weelde, geboren te Weelde op 6 november 1892 en overleden te Weelde op 8 maart 1967,8 Frontstrepen,Oorlogskruis met Palm,Zege- en Herinneringsmedaille ’14-’18,behoorde tot de 4de Jagers te paard.Guldenboek: is niet opgenomen in het Guldenboek.
Legerdagorder van Koning Albert I van 11 november 1918.
“Officieren, Onderofficieren en Soldaten. Gij hebt u verdienstelijk gemaakt jegens het Vaderland. Uw heldhaftige weerstand te Luik, te Antwerpen en te Namen, heeft aan de vijandelijke benden eene vertraging doen ondergaan, die voor hen noodlottig moest worden. Sedert meer dan vier jaar hebt gij in de modder van den IJzer het laatste stukje van onzen grond verdedigd. Eindelijk, de algemene bewondering afdwingende, hebt gij den vijand een bloedige nederlaag doen ondergaan. De dwingeland die tegen onze bevolking een schrikbewind invoerde, die onze instellingen schond, die de beste onzer medeburgers in de boeien klonk, die overal willekeur en verdrukking pleegde, is voorgoed overwonnen. De dageraad der Gerechtigheid is gerezen, gij gaat uwe steden en uwe dorpen, uwe ouders en al degenen die u lief zijn, wederzien. België, heroverd door uwe dapperheid, wacht u op, om u toe te juichen. Hulde aan onze gekwetsten! Hulde aan onze doden! Eere zij u, Officieren, Onderofficieren en Soldaten. Ik ben fier over u. Veel heb ik van u gevraagd: Steeds hebt gij mij uw onvoorwaardelijke medewerking verleend. Gij hebt de dankbaarheid en de bewondering van het Land gewonnen.”
Vredesfestiviteiten: ******
Op 11 november 1918 eindigde de oorlog en werd in Compiègne in Frankrijk in een treinwagon de wapenstilstand ondertekend, die op zelfde datum om 11 uur van kracht ging. Overal in het land werden er feestelijkheden en vredesstoeten georganiseerd om dit te vieren. De families van de strijders wachtten vol spanning op de terugkomst van hun zonen. Voor de families van de gesneuvelden was er weinig feest want zij moesten rouwen om hun verloren zonen.
Voor Louis Heykants van Poppel was de legerdienst nog niet voorbij want hij moest nog zes maanden wacht doen in Duitsland, dat de oorlog wel verloren had, maar waar om de orde te handhaven een bezettingsleger nodig was.
Ook Henri Aerts van Poppel (Rie van ’t Smidje) herstelde in Parijs van een maagoperatie. Daardoor werd de vredesstoet in Poppel pas gehouden op 20 mei 1919.
Voorlopig zijn we aan het einde van onze reeks over WO 1. Er liggen nog enkele onafgewerkte projecten op de tafel maar die dienen nog verder te worden onderzocht. Deze zullen later worden gepubliceerd.
Dank u vriendelijk voor uw belangstelling. Reacties of suggesties zijn altijd welkom
Bronnen:
http://www.nicolaus-poppelius.be/
http://www.over-leeuwen-en-lintjes.be/wwI.html
http://tenboome.be/
http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/
http://albert14-18.be/
******Jos Nooyens – De Drie Goddelijke Deugden nr 43 – maart 2007
